دريچه منهول كامپوزيت

دريچه منهول

دريچه منهول پوششي است كه بر روي منهول ها يا چاه هاي فاضلابي يا مخابراتي قرار مي گيرد. اين پوشش از جنس هاي مختلي ساخته مي شود كه هر كدام با توجه به نوع منطقه شهري جاده، پياده رو ها و زيرساخت فاضلابي و مخابراتي و خط لوله گاز متفاوت هستند. اين پوشش ها با توجه به مكان هايي كه بكار مي روند و همچنين ميزان بار ترافيكي و ميزان تردد ها مقاومت هاي متفاوتي دارند و رنگ آنها باتوجه به مخبراتي يا فاضلابي بودن دريچه منهول كه شركت مخابرات و آب وفاضلاب و گاز اجرا مي كنند متفاوت است.

عموما در ساخت دريچه منهول نكته كليدي قابل توجه موادي است كه در ساخت آن مورد استفاده قرار مي گيردكه مي بايست مواد مقاومي باشند. در ابتدايي ترين نوع دريچه ها كه دريچه هاي چدني هستند ازالياف pp ، مكمل هاي بتن و.. جهت مقاوم تر شدن دريچه استفاده مي شود.

در واقع جنس ماده دريچه منهول است كه مشخص مي‌كند چه حجمي از بار را مي تواند پوشش دهد. امروزه دريچه منهول مركب  به خاطر توانايي بالاي آن و گستره زندگي بالاتر نسبت به پوشش چدن سنتي محبوبيت زيادي كسب كرده ‌است.

انواع دريچه منهول 

دريچه منهول داراي مدل هاي مختلفي است و بسته به نوع استفاده داراي قطر و يا ضخامت متغير مي باشد. اصلي ترين قسمتي كه دريچه هاي منهول را از هم جدا مي كند و موجب تفاوت آن ها مي شود جنس سازنده درب منهول است. دريچه منهول از سال هاي بسيار دور در كشور هاي خارجي مورد استفاده قرار مي گرفته است و بهمين دليل مهم ترين جنس هاي استفاده شده براي آن مواد بسيار قديمي بتن و چدن هستند. در سال هاي اخير نيز با توجه به افزايش قيمت فلز و بتن و همچنين سنگين بودن آن ها استفاده از درب ها با جنس كامپوزيت افزايش يافته است.

كلاسه بندي دريچه منهول 

دريچه ها فارغ از جنس موادي كه ساخته مي شوند بر اساس ميزان تحمل باري كه دارند به چند كلاس مختلف طبقه بندي مي شوند.

كلاس A15 تا ۱.۵ تن وزن را تحمل كند.(مناسب جهت محل عبورو مرور عابرين پياده و دوچرخه سواران)

كلاس B125 مي‌تواند در برابر با ۱۲.۵ تن وزن مقاوم باشد

كلاس C250 مي‌تواند تا ۲۵ تن وزن را تحمل كند.(مناسب جهت پاركينگ هاي با ترافيك سبك)

كلاس D400 دريچه  D۴۰۰ مي‌تواند تا ۴۰ تن وزن را تحمل كند.( مناسب جهت محل هاي پر تردد مانند خيابانها و مسيرهاي درون شهري)

كلاس E600 اين نوع دريچه ها مي‌توانند تا ۶۰ تن را پوشش دهند.( مناسب جهت محل هاي تردد وسايل نقليه سنگين مانند بالابرها –اسكله ها ، انبارها )

كلاس F900 تا وزن ۹۰ تن را پوشش مي‌دهد. ( مناسب جهت فرودگاهها)

روش توليد دريچه منهول 

روش لايه گذاري دستي

روش BMC

در روش BMC يا bulk molding compound مواد اوليه خميري شكل درون قالب قرار گرفته و الياف تقويت كننده با طول ۱۰ تا ۱۵ ميليمتر به آن اضافه مي شود.

روش SMC

در روش SMC يا sheet molding compound مواد اوليه ورقه اي شكل شامل فاز زمينه پلي استر غير اشباع كه رزيني دما سخت مي باشد به همراه فاز تقويت كننده الياف شيشه يا كربن با طول ۳۰ تا ۵۰ ميليمتر داخل قالب با دماي مشخص قرار گرفته و با اعمال فشار در زمان مشخص پخته مي شود. قطعه نهايي داراي تركيبي از خواص ماده اوليه تشكيل دهنده ورقه و شكل قالب خواهد بود.

روش FRP

در روش FRP يا fiber reinforced plasticc فاز زمينه پلي استر غير اشباع به همراه فاز تقويت كننده الياف شيشه يا كربن طولاني به همراه كوارتز و افزودني در قسمتهاي مختلف قالب قرار مي گيرند و تحت فشار و دماي معين فشرده مي شوند.

دريچه هاي غير ترافيكي و نيمه ترافيكي به صوت BMC و دريچه هاي ترافيكي به صورت SMC توليد مي شوند.

مقاومت در برابر خوردگي در دريچه منهول كامپوزيت 

دريچه منهول كامپوزيتي در برابر عوامل شيميايي مقاوم است و در اثر تماس مداوم با اين عوامل، دچار خوردگي و زنگ زدگي نمي شوند. دريچه كامپوزيتي مي تواند ظرفيت تحمل بار در محدوده ي دمايي بين ۸۰- و ۱۰۰+ درجه سانتي گراد را بدون تغيير داشته باشد و از اين رو دريچه كامپوزيت هرگز نياز به رنگ آميزي ندارد.

به دليل مقاومت دريچه كامپوزيتي در برابر مواد خورنده و نبود جرقه هاي خطر ساز، استفاده از دريچه منهول كامپوزيتي به خصوص در مناطقي كه مايعات قابل اشتعال وجود دارند مانند ايستگاه هاي سوخت گيري و يا واحد هاي ذخيره سوخت رو به گسترش است.

دريچه منهول كامپوزيت 

دريچه منهول كامپوزيت, از تركيب مواد و رزين‌هاي پليمري و مواد شيميايي ديگر حاصل مي‌شوند. دريچه منهول كامپوزيتي به دليل كاهش هزينه‌ها، مقاومت مكانيكي و هيدروليكي بالا و مقاومت شيميايي و حتي حرارتي بالا و مقاوم بودن در برابر آتش، مواد شيميايي خورنده و فرسايش به شدت در حال رشد و جايگزين شدن محصولات فلزي مي‌شوند.

دريچه كامپوزيت, از تركيب مواد و رزين‌هاي پليمري و مواد شيميايي ديگر حاصل مي‌شوند. دريچه منهول كامپوزيتي به دليل كاهش هزينه‌ها، مقاومت مكانيكي و هيدروليكي بالا و مقاومت شيميايي و حتي حرارتي بالا و مقاوم بودن در برابر آتش، مواد شيميايي خورنده و فرسايش به شدت در حال رشد و جايگزين شدن محصولات فلزي مي‌شوند.

دريچه منهول كامپوزيت همچنين ممكن است از شيشه تقويت شده با پلاستيك يا ساير مواد كامپوزيت (به خصوص در اروپا يا كه در مواقع نگراني از ربوده شدن) ساخته شده باشد. به دليل قانون محدود قابل قبول دستي به دست وزنه اروپا ديده مي‌شود حركت به سوي سبك‌وزن كامپوزيت و پوشش كوره و مواد نيز بايد از مزاياي لغزش مقاومت الكتريكي و عايق خواص. در ايران توليد دريچه كوپليمر به صورت يك نوآوري در صنعت در سال 1391 به ثبت رسيد. مهم‌ترين ويژگي درب منهول ضد سرقت بودن آن مي‌باشد .

فرآيند توليد دريچه منهول كامپوزيت 

براي توليد كامپوزيت هايي كه مناسب به كارگيري در فرآيند توليد دريچه منهول كامپوزيتي باشد، از الياف سيليس، الياف كربنات كلسيم، پيگمنت هاي رنگي، پروكسايد و رزين هاي پلي استر غير اشباع استفاده مي شود. همان طور كه گفته شد، مي توان دريچه ها را براي تحمل فشارهاي مختلف طراحي و توليد نمود، اين كار به وسيله تغيير نوع الياف ها و درصد آنها در كامپوزيت مربوطه اتفاق مي افتد.

دريچه منهول كامپوزيت عموما به روش Bulk Moulding Compound) BMC) توليد مي شوند. اين روش تركيبي از خانواده گرما سخت هاي تقويت شده با الياف شيشه هستند كه طول الياف شيشه در آنها در رنج 4 تا 12 ميليمتر و درصد آنها در كامپوزيت نهايي بين 10 الي 20 درصد است كه با افزايش اين درصد، تحمل آن­ها در برابر فشارهاي اعمالي افزايش و در نتيجه مقاومت نهايي دريچه نيز افزايش پيدا مي كند. اين روش در سه مرحله كلي تهيه خمير BMC، توليد قطعه قالب گيري و عمليات نهايي انجام مي شود.

مزيت دريچه منهول‌ كامپوزيت 

• ضد سرقت بودن دريچه به جهت استفاده از مواد غير قابل بازيافت
• مقاوم در برابر خوردگي, پوسيدگي و آب‌هاي اسيدي
• داشتن آنتي UV جهت مقاومت در برابر نور آفتاب
• قابل استفاده در هر نوع محيط آب و هوايي و دماي بالا و زير صفر
• سبك بودن دريچه و در عين حال مقاوم در برابر فشارهاي بالا
• تنوع رنگ و طرح دريچه بنا بر اصول زيبا سازي شهر
• جلوگيري از توليد صدا در هنگام عبور وسيله نقليه از روي دريچه
• امكان هم سطح سازي دريچه بدون جابجايي كلاف

دريچه منهول كامپوزيت بر اساس استاندارد EN124 طراحي ساخته و توليد مي شوند . بر اساس اين استاندارد اين دريچه ها مقاومت شيميايي و مكانيكي بالايي براي انواع مصارف داشته و در كلاس هاي مختلف از تحمل بار ۷٫۵  تا ۶۰ تن متغير مي باشند .

    دريچه منهول كامپوزيت بر خلاف دريچه هاي منهول چدني داراي مزاياي زير مي باشند :

• وزن بسيار كم در قياس با دريچه هاي چدني،  هزينه هاي بسيار كم در حمل و نصب و كاهش خطرات جانبي براي كارگرهاي نصاب
• عدم خوردگي در شرايط مختلف و بد آب و هوا و سازگاري با هر نوع آب و هوا
• به علت ساختار ترموست غير قابل بازيافت مي باشند و در تمام عمر خود كه بيش از شصت سال تخمين زده مي شود فقط به عنوان يك دريچه منهول كامپوزيتي قابل مصرف مي باشند
• قيمت بسيار پايين در قياس با دريچه هاي گران قيمت چدني
• بدون هيچ لرزش و تكاني و بدون ايجاد هرگونه سر و صدا در هنگام عبور وسايل نقليه از روي آنها
• سازگار با زير سازي هاي آسفالت و ديگر موارد

دريچه منهول پلي اتيلن 

اگرچه استفاده از دريچه منهول پلي اتيلن در سال هاي اخير افزايش يافته است اما شايد كمتر كسي درباره ي مزايا و كاربرد اين دريچه ها اطلاعي داشته باشد. شرايطي كه سبب مي شود تا دريچه ها جزو لاينفك و ضروري يك پروژه ي آبرساني باشند.

دريچه منهول پلي اتيلن با دريچه ديگر منهولها هيچ تفاوتي ندارد و در نصب منهول پلي اتيلن در قست فوقاني يك دال بتني نصب ميشود و بر روي آن دريچه منهول نصب ميشود كه جنس دريچه منهول پلي اتيلن اصلا مهم نخواهد بود و ار دريچه‌هاي كامپوزيتي , دريچه بتني , دريچه چدن بتن , دريچه چدني و انواع دريچه‌هاي فلزي ميتوان استفاده كرد و هيچ محدوديتي در زمينه استفاده از انواع دريچه نخواهيد داشت. اما همگام با پيشرفت تكنولوژي و در جهت رفع ايرادات دريچه هاي قديمي امروزه شاهد توليد و نصب نسل جديد دريچه‌هاي كامپوزيتي هستيم كه پيشنهاد ميشود از اين دريچه ها براي انواع منهول استفاده كرد.

تفاوت دريچه منهول پلي اتيلن و دريچه منهول كامپوزيت 

با وجود آن كه دريچه منهول كامپوزيت به نسبت دريچه منهول پلي اتيلن مزاياي متعددي دارد اما نبايد يك طرفه قضاوت كرد و بهتر است كه به صورت عادلانه به مقايسه دريچه منهول پلي اتيلن و دريچه چدني و دريچه هاي منهول كامپوزيتي كه كاربري يكساني دارند بپردازيم.

ويژگي هاي دريچه منهول پلي اتيلن: 

•        اين دريچه ها از وزن پايين برخوردار هستند براي همين جابجايي انها بسيار آسان است

•        دريچه منهول پلي اتيلن نارساناي برق هستند

•        اين دريچه ها داراي پيچ و قفل است

•        ضد سرقت بودن اين دريچه ها از بزرگ ترين ويژگي هاي آن هست

•        عمر طولاني تا بيش از 30 سال

•        قيمت مناسب و به صرفه بودن

•        زيبا بودن نسبت به ديگر دريچه ها

مشخصات بارز دريچه منهول پلي اتيلن (كوپليمري)

منظور از واژه كوپليمر در اينجا منظور شبه پليمر است كه بصورت ايزوتوپ هم ميتوان ياد نمود كه داراي عدد اتمي يكسان ولي عدد جرمي متفاوت نيز هستند .

درب اين دريچه بهمراه طوقه آن از جنس پلي اتيلن مي باشد كه داراي ريز پليمرهاي خاصي است .

در برابر گازهاي خوردنده از جمله اسيد سولفوريك ( H2SO4 ) و مقاوم در برابر واكنش هاي سولفاتي و نفوذ يون كلر در درون بافت دريچه

مقاوم بالايي در برابر خوردگي و زنگ زدگي در اثر تماس با رطوبت محيط داراست .

وزن سبك دارد به طوريكه اين دريچه وزني مابين 15 تا 25 كيلوگرم را دارد . پس عدم وجود مشكل براي بلند كردن درب دريچه در محل هاي ترافيكي و عبور وسايل نقليه است . همچنين باز و برداشت آسان بعلت دقت ساخت و وزن پايين را دارد .

مواد اوليه لازم براي توليد اين دريچه ، خارجي بوده و امكان تغيير قيمت دريچه با توجه به نوسانات موجود در ميزان قيمت ارز را خواهيم داشت . وليكن قابليت توليد در رنگهاي مختلف را دارد .

چون از مواد اوليه قابل بازيافت توليد شده است پس داراي پتانسيل سرقت بالايي بوده و بايد مراقب بود .

آسيب پذير در برابر اشعه فرابنفش خورشيد بوده و امكان ترك خوردگي ، سوختگي و حتي شكستگي را دارد .

صداي نسبتا ناهنجار در محيط هاي نصب اين دريچه كه عموما ترافيكي است شنيده ميشود كه علت آن وزن پايين قطعه در صورت عدم به كار گيري قفل و تجهيزات نگهدارنده براي ثبات دريچه است .

در صورت مدفون شدن با دستگاه هاي فلزياب قابل مرئي سازي نيست.

چون مواد اوليه از جنس پلي اتيلن است پس حتما با محيط زيست سازگار نبوده و چرخه بازيافت و برگشت به طبيعت اين دريچه بالاي 900 سال است .

لايه خارجي درب دريچه فوق داراي برجستگي مناسب و كافي بوده تا اصطكاك مناسبي داشته و بصورت تخت روي زمين نصب مي گردد .

در فصول زمستان و تابستان مقاومت مناسبي در برابر ذوب و انجماد از خود نشان ميدهد .

دريچه منهول چدني

دريچه منهول چدني ازچدن خاكستري و يا از چدن داكتيل نشكن ساخته مي شود. دريچه منهول از جنس چدن خاكستري(GG 25) اين دريچه ها بصورت معمولي و لولايي در سايزهاي مختلف از 30 سانتيمتر الي 90 سانتيمتر ساخته مي شود و تحمل فشار تا 40 تن بار را دارد و مي توان در خيابانها و پاركها مورد استفاده قرار بگيرد. دريچه منهول براي ورودي كانالهاي مخابراتي كانالهاي فاظلاب و كانالهاي كابل هاي برق مورد استفاده قرار مي گيرد. اين دريچه ها به شكلهاي دايره و مربع و مستطيل ساخته مي شود و بر روي آنها سوراخي تابيه شده است كه با استفاده از ميله قلاب دار مي توانيم آن را بلتد كرده و باز نماييم. يك نوع ديگر از دريچه هاي منهول درپچه غير ترافيكي مي باشد كه با تحمل بار سبك براي داخل پاركها و پياده روها استفاده مي شود.

اطلاعات فني دريچه منهول چدني: 

دريچه منهول چدن داكتيل نشكن  اين نوع دريچه ها بصورت معمولي و لولايي در انواع سايزها توليد مي شوند و بعلت اينكه مقاومت به ضربه در اين نوع دريچه چدن داكتيل بيشتر است لذا مقداري از وزن دريچه ها كاسته مي شود و اين دريچه نسبت به چدن خاكستري سبك تر است. دريچه چدن داكتيل نشكن تحمل فشار 100 بار را دارد. و ماشين آلات خيلي سنكبن هم مي تواني از روي آنها عبور و مرور كند. در دريچه هاي چدن داكتيل امكان همسطح سازي بدون جابجايي كلاف وجود دارد. دريچه چدن داكتيل نشكن هم از نظر فشار بسيار مقاوم مي باشد و هم در مقابل ضربه بسيار مقام مي باشد. دريچه منهول در گروه اتصالات چدني قرار دارد.

استانداردهاي دريچه منهول چدني 

BSEN 124 – استاندارد اروپايي براي دريچه هاي منهول مورد استفاده در محل تردد

INSO 14976- استاندارد ملي دريچه هاي ادم رو و ابگير در محل تردد وسايل نقليه و پياده رو

BS 8533- استاندارد دريچه هاي سطحي كوچك و بزرگ

گواهي كيفيت SGS و BVQL و ISO9001

مزاياي دريچه منهول چدني 

ذريچه منهول چدني به دليل قيمت مناسب و استحكام بالا ار ديرباز مورد توجه بوده اند. مزاياي دريچه هاي چدن داكتيل نسبت به دريچه هاي كامپوزيتي عبارتند از:

عدم محدوديت كلاس كاري 

طبق استاندارد EN124 (استاندارد بين المللي دريچه ها ) دريچه هاي كامپوزيتي فقط تا كلاس B125 (تحمل فشار 12.5 تن ) تعريف شده اند و در استاندارد ملي ايران با شرايط خاص تا كلاس كاري C250 تعريف شده اند ولي دريچه هاي چدني با توجه به خصوصيات منحصر به فرد خود تا آخرين كلاس F900 ( تحمل 90 تن ) را دارا مي باشند .

تست 

دريچه هاي كامپوزيتي بايد 8 تست ( جذب آب ، تغيير شكل تحت نيرو ، مقاومت خزشي ، مقاومت خستگي ، مقاومت ضربه ، پايداري گرمايي ، مقاومت ويژه سطح ، مقاومت سايشي ) را بگذرانند كه دريچه هاي چدني فقط با 3 تست (آزمون مانايي دائم ، تحمل نيرو ، تغيير شكل تخت نيرو ) مي توانند از نظر استاندارد ايمن و تحمل 90 تن فشار را داشته باشند.

عدم خستگي و شكست بعد از آزمون هاي تست 

دريچه هاي چدني بعد از آزمون هاي درج شده در استاندارد و قرار گرفتن در محل استفاده به هيچ وجه دچار خستگي نمي گردند. درصورتي كه دريچه منهول كامپوزيت به مرور و در اثر ضربه و بارهاي وارده و تنش جمع شده دچار خستگي مي شوند. به همين دليل استفاده از دريچه هاي كامپوزيتي در مناطقي با عبور خودرو بسيار خطر آفرين مي باشد.

عمر بالاي دريچه منهول چدني 

دريچه هاي چدني در انواع آب و هوا داراي عمر بسيار طولاني مي باشند ولي دريچه هاي كامپوزيتي عمر محدودي در آب و هواي مختلف دارند. ​

ضد سرقت بودن دريچه ها در طراحي جديد 

الف) مقاومت بالاي چدن داكتيل در برابر ضربه و شكنندگي مانع از شكسته شدن درب و قسمت لولاي دريچه شده و سارقين نمي توانند درب و كلاف (قاب) را از هم جدا كرده و به سرقت ببرند.

ب) در طراحي جديد اين دريچه ها داراي لولاي مخفي بوده كه در محل اتصال جوش مي شوند و مانند نمونه هاي قديمي با پيچ و مهره بسته نمي شوند.

ج) كلاف مشبك دريچه نيز به شكلي طراحي شده است كه كاملاً در بتن گيرايي دارد و نمي تواند از آسفالت و بتن جدا شود و بيرون آورده شود.

طراحي بهتر دريچه منهول چدني 

با توجه به تعريف استاندارد براي طراحي دريچه كه به 3 دسته  طراحي بر مبناي اجزاء نگهدارنده،طراحي ويژه و  طراحي جرم تقسيم بندي شده است  براي دريچه هاي كامپوزيتي فقط طراحي بر مبناي اجزاء نگهدارنده و طراحي ويژه امكان پذير است و با توجه به محدوديت هاي خاص توليد كامپوزيت اكثر اين دريچه ها بدون لولا ساخته مي شوند.

قابل بازيافت بودن دريچه منهول چدني 

دريچه منهول كامپوزيت به دليل مواد استفاده شده در آن غير قابل بازيافت است و همين امر موجب صدمه زدن به محيط زيست خواهد شد. اما دريچه هاي چدن قابل بازيافت و استفاده مجدد مي باشد.

قيمت دريچه منهول

بازار جهاني دريچه منهول از سازندگان بين المللي، ملي و منطقه‌اي بسيار زيادي تشكيل شده است. از همين رو قيمت اعلامي دريچه توسط تامين كنندگان مختلف متفاوت است. دريچه منهول داراي انواع مختلفي است. دريچه چدني، كامپوزيتي، نانو كامپوزيت، پلي اتيلن و بتني از انواع آن هستند. جنس دريچه منهول يكي از عوامل مهم و تاثيرگذار بر قيمت منهول است. چدن معمولا بيشترين قيمت را در بين انواع اين دريچه‌ها دارد. قطر و ضخامت دريچه بر قيمت موثر است.

محل استفاده و كاربرد دريچه بر ميزان ضخامت و قطر به كار رفته در آن موثر هستند. اگر دريچه در محيطي پر تردد و همراه با بار ترافيكي سنگين استفاده شود مي‌بايست در قطر و ضخامت بالا توليد شوند.

دريچه منهول پوششي است كه بر روي منهول ها يا چاه هاي فاضلابي يا مخابراتي قرار ميگيرد. اين پوشش از حنس هاي مختلي ساخته مي شود كه هر كدام با توجه به نوع منطقه شهري جاده، پياده رو ها و زيرساخت فاضلابي و مخابراتي و خط لوله گاز متفاوت هستند. اين پوشش ها با توجه به مكان هايي كه بكار مي روند و همچنين ميزان بار ترافيكي و ميزان تردد ها مقاومت هاي متفاوتي دارند و رنگ آنها باتوجه به مخبراتي يا فاضلابي بودن دريچه منهول كه شركت مخابرات و آب وفاضلاب و گاز اجرا مي كنند متفاوت است.

عموما در ساخت دريچه هاي منهول نكته كليدي قابل توجه موادي است كه در ساخت آن مورد استفاده قرار مي گيردكه مي بايست مواد مقاومي باشند. در ابتدايي ترين نوع دريچه ها كه دريچه هاي چدني هستند ازالياف pp ، مكمل هاي بتن و.. جهت مقاوم تر شدن دريچه استفاده مي شود.

در واقع جنس ماده دريچه منهول است كه مشخص مي‌كند چه حجمي از بار را مي تواند پوشش دهد. امروزه دريچه منهول مركب  به خاطر توانايي بالاي آن و گستره زندگي بالاتر نسبت به پوشش چدن سنتي محبوبيت زيادي كسب كرده ‌است.